top of page
permagazineinfo

MODERN ZAMANLAR FİLMİNDEKİ ALTI YAKLAŞIM

*Bu yazı ‘’Modern Zamanlar’’ filmi hakkında spoiler içerir*




Filmler, 1888 yılından beri Louis Le Prince'in Roundhay Garden Scene'i yönettiği beri oradadır. Geçmişten bu yana yapılan her bir film altı farklı yaklaşım üzerine inşa edilmiştir. Bu yaklaşımlar ideoloji, tarih, ulusal sinema, auteur, tür ve biçimciliktir. Charles Chaplin'in 1936 yılında yönettiği Modern Zamanlar, Charles Chaplin'in canlandırdığı bir serserinin Paulette Goddard'ın canlandırdığı bir kadınla tanışmasını konu alan ve bizi İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Büyük Buhran ve sanayi devrimi döneminde insanların karşılaştığı çeşitli sosyal ekonomik sorunlara götüren bir filmdir. Bu makalede, Modern Zamanlar'ın ideolojik yaklaşımı, biçimcilik yaklaşımı ve yönetmen yaklaşımı incelenecektir.


Her filmin örtük, tarafsız ya da açık bir şekilde sunulan kendi ideolojisi vardır. Modern Zamanlar'da Chaplin kapitalizm ve sanayileşme üzerine odaklanır. Chaplin filminde, makinelerin ve paranın insanları kontrol ettiğini kanıtlar, çünkü insanların bir makinenin temposunu taşımaması, bir makinenin insanların ihtiyaçlarına hizmet etmesi gerektiğine inanır (Eggert, 2008). Dahası, sanayileşmenin neden olduğu işsizlik nedeniyle insanların ne kadar depresif olduğunu gösterir. Sanayileşme ideolojisi, işçilerin koyunlarla değiştirildiği sahne aracılığıyla gösterilir. Bu, modern köleliği ve insanların kapitalist sistem için nasıl köle olduklarını gösterir. Buna ek olarak; filmde, makinelerin temposunu aktarmak için insanların çalıştığını kanıtlamak amacıyla işçilerin verimliliğini artıracak bir gıda makinesi gösterilmiştir. Örneğin; bir aylak bir makine tarafından beslenirken görülmüştür, böylece aynı anda hem yemek yiyip hem de çalışabilmektedir. Bu kapitalizmle ilgilidir, çünkü insanlar diğer insanların rahatını ve konforunu değil, sadece iş ve üretkenliği önemsemektedir. Modern Zamanlar’da insanlar proletarya ve burjuva olarak ikiye ayrılır. Örneğin; aylak ve sokaklarda yaşayan bir genç kız, oyuncu proleterleri temsil ederken; fabrikatör, fabrika ve makine sahibi burjuvaları temsil eder. Ayrıca; Chaplin, yoksulluğu göstermek için yiyecek çalan insanlara odaklanmıştır.


Yönetmen yaklaşımı söz konusu olduğunda, Charles Chaplin Modern Zamanlar'da yönetmen, senarist, müzik bestecisi, yapımcı ve başrol oyuncusu olduğu için prodüksiyonu üzerinde tam kontrole sahiptir. Buna ek olarak, Chaplin komediyi Modern Zamanlar zamanında insanların karşılaştığı çeşitli trajik sosyal sorunları sunmak için bir araç olarak seçmiştir. Bu, Chaplin'in "suç ortakları" olarak adlandırdığı iki komik ana karakteri aracılığıyla çeşitli sosyal ve ekonomik ideolojileri ilettiği anlamına gelir (aktaran Eggert, 2008). Böylece; insanları güldürerek kapitalizm, sanayileşme ve modern kölelikle tanıştırır, aynı zamanda az önce olanlar hakkında düşünmelerini sağlar. Bu nedenle Chaplin, filmlerinin ideolojilerini aktarmak için türleri araç olarak kullanması söz konusu olduğunda diğer yönetmenlerden ayrılır ve ‘auteur’ olarak etiketlenir.


Biçimcilik yaklaşımı söz konusu olduğunda Chaplin, filminin yaratıcı içeriğini sunmak için mizansen unsurlarını kullanır. Örneğin; film çekimlerinin çoğu uzun çekimlerdir ve yakın planlar kullanılmamıştır. Bu Chaplin'in tiyatrosal geçmişiyle ilgilidir. Chaplin uzun çekimleri seyirciye sadece belirli bir kişinin çatışmalarını değil; çok sayıda insanın çatışmalarını göstermek için kullanır. Örneğin; sokaklarda yaşayan bir genç kız’ın muz çalarken ve diğer çocuklara muz dağıtırken göründüğü sahnede Chaplin, sokaklarda yaşayan genç kız dışındaki insanların yiyecek yemekleri olmadığını uzun çekimle seyirciye gösterir. Modern Zamanlar'da görülen bir diğer uzun plan ise aylak ve sokaklarda yaşayan bir genç kız oyuncunun her şeyi geride bırakıp el ele tutuşarak bilinmeyen yolculuklarına devam ettikleri son sahnedir. Buna ek olarak; sahne dekorları da bu filmde önemli bir rol oynamıştır. Örneğin; makineler bu filmde çok önemli bir role sahiptir, çünkü; sanayileşmeden ve makinelerin üretkenliğinin işçileri nasıl kontrol ettiğinden ve onları kölelere nasıl dönüştürdüğünden bahsediyor. Komünizm ideolojisini ileten bir diğer sahne de aylağın elinde tuttuğu ve bu yüzden hapse girdiği bayraktır. Ayrıca Chaplin, aktör ve aktrislerin kıyafetleri aracılığıyla halka farklı sosyal sınıfları göstermiştir. Sokaklarda yaşayan bir genç kız’ın yırtık elbisesi ve polisi arayan kadının giydiği çok şık elbise bunun kanıtıdır. Ayrıca; filmin sessizliğine bir anlam kazandırmak için ses efektleri de kullanılmıştır.


Son olarak Chaplin, Modern Zamanlar filminin biçimi ve içeriği aracılığıyla 30'lu yıllardaki insanların rutinini yansıtır. Chaplin, içeriğini aktarma biçiminde bir çığır açmıştır. Sanatsal ve başarılı bir film üretmesini sağlayan kendi araçlarına sahipti. Modern Zamanlar 30'lu yılların sonunda çekilmiş olmasına rağmen, insanların bugüne kadar hala yüzleştiği derin ideolojileri barındırmaktadır. Belirtildiği üzere, ideoloji, yönetmen ve biçimcilik yaklaşımlarının hepsi birbiriyle ilişkilidir.

Recent Posts

See All

Bilinçteki Akış

Gün boyunca zihnimizden binlerce düşünce akıp geçer. Bunların bir kısmı çöptür, büyük bir kısmı da bir sonraki an’ımızı şekillendirir....

Comments


bottom of page