İnsanların ruh halleri, hava durumuna göre değiştiği uzmanlar tarafından kabul görmüş bir eylemdir. Güneşli veya karlı bir hava insanların ruh hallerinde farklı etkilere neden olabilir. Hormon seviyeleri ve dolayısıyla ruh halimiz bu etkenlere bağlı kalarak sürekli değişiklik gösterebilmektedir. Kasvetli hava bazı insanlar için depresyona neden olabiliyorken, güneşli hava ise diğer insanların morallerini yükseltebilmektedir. Örneğin, İngiltere’de kışın sürekli yağmurlu ve donuk havası, bazı insanların psikolojilerini güçlü bir şekilde etkiler ki kışı sürekli depresif ve enerjisiz geçirebilirler. Bu yüzden sosyal hayatları ciddi derecede etkilenebilmektedir. Bu durumu uzmanlar SAD (Mevsimsel Afektif ( duygularla ilgili, duygulara dayanan bir his) Bozukluk) olarak adlandırmaktadırlar. Kışın güneş ışığından yararlanamayan depresif ve enerji yoksunu insanlar bu durumu atlatabilmek ayrıca daha enerjik ve mutlu olabilmek için her gün özel tasarlanmış, tam spektrumlu lambalar (bu lambalar doğal güneş ışığını taklit eder ve yüksek parlaklıkta ışık üretir) altında birkaç saat vakit geçirerek bu durumu hafifletebilirler. Bu lambalar, sıradan flüoresan ışıklardan daha fazla ultraviyole ve mavi-yeşil ışık sağlarlar. Bazı Rus bilim insanları, çocukların ultraviyole ışığa maruz kaldıktan sonra daha iyi öğrendiğini iddia etmektedirler.
Sıcak ülkelerde, çalışma saatleri genellikle işçilerin günün en sıcak saatlerinde mola verebilmeleri, hatta siesta yapabilmeleri için düzenlenir. Bunun nedeni, aşırı sıcak havanın, yoğun nemin insanlarda çabuk öfkelenme, tahammülsüzlük, aşırı sinirlilik, tolerans azlığı, halsizlik ve yorgunluk gibi etkiler meydana gelebilir. Yapılan araştırmalara göre, ‘kişiye karşı suçlar’ havanın daha sıcak olduğu yaz aylarında artarken, havaların daha soğuk olduğu kış aylarında ise düşüyor. Hatta Amerika Birleşik Devletleri’ndeki araştırmalar, sıcaklık ve sokak isyanları arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir. Havalar ısındıkça isyanların sıklığını dramatik bir şekilde arttığını ve 27- 30 derece civarında zirveye ulaştığı belirtilmiştir. Ancak bu etki gerçekten sıcaklığın neden olduğu bir ruh hali değişikliğinden mi kaynaklanıyor? Bazı bilim adamları, yalnızca hava güzel olduğunda sokakta daha fazla insan olduğu için sorunların sıcak havalarda daha sık başladığını iddia ediyor. Öyle ki, bazı insanlar ilkbahar- yaz döneminde manik döneme, sonbahar-kış döneminde ise depresyona girebilirler.
Diğer taraftan üşümenin performansı nasıl etkilediği araştırılmıştır. Araştırmacılar, 5 derecedeki buzlu soğuk suda çalışan dalgıçları 20 derecedeki (yüzme havuzu sıcaklığında) suda çalışan diğer dalgıçlarla karşılaştırmışlar ve daha soğuk su, dalgıçları basit aritmetik ve diğer zihinsel görevlerde daha kötü hale getirdi. Bu durum, düşük sıcaklığın zihinsel işlevi doğrudan yavaşlatmadığını, ancak soğuk hissinin dalgıçları görevlerinden uzaklaştırdığını öne sürmektedir.
Freud’a göre insanların enerjik ve mutlu olmasını engelleyen iki temel faktör vardır. Bunlar, doğanın üstün gücü ile zihinsel- bedensel zayıflığımızdır. Doğanın üstün gücüne karşı koymak mümkün değildir ama bedenlerimizi güçlendirerek bu durumu lehine çevirmemiz mümkün olabilmektedir. Örneğin dengeli ve iyi beslenme aynı zamanda spor aktiviteleri ile mevsimsel bozuklukları ciddi ölçüde azalacağı uzmanlar tarafından belirtilmektedir.
Kaynaklar: Nöron psikayatri Dal Merkezi,University of Cambridge library